Şavak Koyunu Markalaşma Yolunda

Elazığ’da yetiştirilen Akkaraman Koyunlarının Morfolojik ve Genetik yapısının incelenmek üzere  uygulanan proje hakkında bilgiler verildi.

 Fırat Üniversitesi Dekanlık toplantı salonunda yapılan sunuma Fırat Üniverisitesi Dekanı Prof.Dr Kadir Selvi,Dekan Yardımcısı Prof.Dr Sami Şimşek, Elazığ Gıda Tarım Hayvancılık ve Su Ürünleri Şube Müdürü Zeki Sadak, Elazığ İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Yıldırım katıldı.

Projenin Yürütücülüğünü Ankara Üniversitesi Öğretim üyelerinden Yrd.Doç.Dr Özge Özmen yaparken,Yardımcı Araştırmacı görevini ise Fırat Üniversitesi Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Selim Kul, Araştırma görevlisi Esra Baran ve Elazığ İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Müdürü Veteriner Hekim Taşkın Gök yaptı.

Elazığ İlinde yürütülmekte olan Halk Elinde Küçükbaş Islah Projesi kapsamında Akkaraman(Şavak) Koyun ırkının var olup olmadığı ile ilgili yapılan çalışmaların devamı olarak nitelendiren Ar-ge projesinin üç yıl süreceği bildirildi. Ankara Üniversitesi Öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr Özge Özmen toplantıda yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı.’’Bu çalışmada, Elazığ bölgesinde yürütülen ''Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi'' kapsamında yetiştirilen Akkaraman koyun ırkının Kangal ve Karakaş varyetelerinden farklılık gösterip göstermediği ve bu türe özgü moleküler karakterizasyonunun belirlenmesine yönelik genetik temelli çalışmalar şu ana kadar yapılmamıştır.Bu çalışma ile hem Elazığ bölgesinde yetiştirilen ve fenotipik olarak Kangal ve Karakaş varyetelerinden farklılık gösteren Akkaraman ırkı koyunların hem de Karakaş, Kangal varyetelerinin genetik yapısı 30 adet mikrosatellit lokusu ve DNA barkodlama tekniği kullanılarak ortaya çıkarılacak, ayrıca bu ırka ait morfolojik özelliklerde belirlenerek kayıt altına alınacaktır.

Ankara Üniversitesi Öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr Özge Özmen’’Elde edilecek sonuçlarla ilk kez yerli koyun ırkımıza ait DNA barkodları oluşturulacak, bahsedilen koyun ırklarının taksonomik durumu belirlenecek ve bu ırklara ait moleküler karakterizasyon sağlanmış olacaktır.

Elazığ da yürütülen ''Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi''nde Akkaraman-Şavak olarak isimlendirilmiş olan alt proje, planlanan bu çalışmanın sonuçlarının elde edilmesi sayesinde daha somut bir varyete tanımlamasına sahip olacak, olası varyete karmaşalarının önüne geçecektir.

Irkın sadece genetik karakterizasyonu yapılmakla kalmayıp aynı zamanda morfolojik kayıtlara da dayandırılarak, elde edilen bulgular bilimsel olarak desteklenecektir. Halk elindeki sürülerin ıslah projesindeki etkinliği artırılacaktır’’dedi.

Proje sonun da elde edilen beden ölçüleri, döl verimi özellikleri ve süt verim özellikleri Akkaraman koyun ırkının diğer iki varyetesi olan Akkaraman Kangal ve Karakaş ile de karşılaştırılacaktır. Bu sayede Elazığ ili ve çevre illerde Akkaraman ırkının halk arasında bir varyetesi gibi adlandırılan bu tipin herhangi bir bilimsel yanlışa düşülmesi engellenmiş olacaktır. Proje kapsamında öngörülen saha çalışmasının bir kısmı yapılarak, Elazığ bölgesindeki Akkaraman Şavak koyun ırkına ait kan örnekleri toplanmıştır. Kuzulara ait morfolojik örnekler toplanmaktadır.

Elazığ Gıda Tarım Hayvancılık ve Su Ürünleri Şube Müdürü Zeki Sadak; Küçükbaş hayvancılık üzerinde yapılan  bilimsel çalışmaların ilimizde halk dilinde var olan ancak genetik bakımdan tescilli olmayan bir ırkın varlığının olup olmaması ile ilgili faydalı bir çalışma olduğunu, Elazığ’ın Şavak koyunu olarak adlandırılan ırkın yapılacak çalışmalardan sonra daha somut bir kavram kazanacağına inandığını belirterek; Önemli olan bu çalışma sonunda ortaya çıkacak sonucun ilimiz küçükbaş hayvancılığı açısından olumlu olmasını temenni ediyorum’’ dedi.

Elazığ İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Yıldırım; Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Islahı Projesi kapsamında İlimizde Akkraman (Şavak) ırıkının geliştirilmesi yönünde saha çalışmaları ve bilimsel olarak yapılan Ar-e çalışmalarında üreticinin maddi olarak desteklenmesinin yanı sıra bu ırkın tescillenmesi için yapılan çalışmaların Elazığ küçükbaş hayvancılığı ve hayvan ürünlerinin pazarı için önemli bir çalışma olduğu belirtti. Yıldırım; Elazığ Merkez’de uygulanan Akkaraman (Şavak) Islah çalışmalarının yanı sıra Karakoçan, Kovancılar, Palu, Arıcak ve Alacakaya’da Mor Karaman ırıkının geliştirilmesi açısından uygulanacak proje ve çalışmaların Birlik olarak iyi bir noktaya getirmek istediklerini ifade ederek; Bu projelerin ve çalışmaların Elazığ’da uygulanmasında katkı sağlayan Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Hayvancılık ve Su Ürünleri Daire Başkanı Dr. Bekir Ankaralı’ya teşekkür ederim’’ dedi.